PDPA ย่อมาจาก Personal Data Protection Act หรือพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 เป็นกฎหมายที่ให้ความคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของบุคคลธรรมดาทั่วไป (Data subject) ในประเทศไทย โดยกำหนดสิทธิและหน้าที่ของผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคล (Data controller) และเจ้าหน้าที่คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (Data protection officer)
วัตถุประสงค์ของ PDPA
วัตถุประสงค์ของ PDPA มีดังนี้
- เพื่อคุ้มครองสิทธิของบุคคลธรรมดาเกี่ยวกับข้อมูลส่วนบุคคล
- เพื่อส่งเสริมความโปร่งใสในการเก็บรวบรวม ใช้ หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคล
- เพื่อคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลจากการถูกนำไปใช้ในทางที่ผิด
ขอบเขตของ PDPA
PDPA ครอบคลุมข้อมูลส่วนบุคคลของบุคคลธรรมดาที่อยู่ในราชอาณาจักรไทย ไม่ว่าจะอยู่ที่ใดก็ตาม รวมถึงข้อมูลส่วนบุคคลของบุคคลธรรมดาที่อาศัยอยู่นอกราชอาณาจักรไทย แต่มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับประเทศไทย
ข้อมูลส่วนบุคคลที่ได้รับความคุ้มครองตาม PDPA
ข้อมูลส่วนบุคคลที่ได้รับความคุ้มครองตาม PDPA ได้แก่ ข้อมูลที่ทำให้สามารถระบุตัวบุคคลนั้นได้ ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม เช่น ชื่อ นามสกุล ที่อยู่ เลขประจำตัวประชาชน หมายเลขโทรศัพท์ อีเมล ข้อมูลทางการเงิน ข้อมูลสุขภาพ ข้อมูลการศึกษา ข้อมูลการทำงาน เป็นต้น
สิทธิของเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคล
เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลมีสิทธิตามกฎหมาย PDPA ดังนี้
- สิทธิในการเข้าถึงข้อมูลส่วนบุคคล
- สิทธิในการแก้ไขข้อมูลส่วนบุคคล
- สิทธิในการขอให้ลบหรือทำลายข้อมูลส่วนบุคคล
- สิทธิในการขอให้ระงับการใช้ข้อมูลส่วนบุคคล
- สิทธิในการโอนย้ายข้อมูลส่วนบุคคล
- สิทธิในการคัดค้านการประมวลผลข้อมูลส่วนบุคคล
หน้าที่ของผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคล
ผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคลมีหน้าที่ตามกฎหมาย PDPA ดังนี้
- จะต้องแจ้งวัตถุประสงค์ในการเก็บรวบรวม ใช้ หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลต่อเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคล
- จะต้องเก็บรวบรวม ใช้ หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลเฉพาะเท่าที่จำเป็น และเป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่แจ้งไว้
- จะต้องเก็บรักษาข้อมูลส่วนบุคคลให้ปลอดภัย
- จะต้องแจ้งให้เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลทราบเมื่อมีการโอนย้ายข้อมูลส่วนบุคคลไปยังต่างประเทศ
บทลงโทษตามกฎหมาย PDPA
ผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคลที่ฝ่าฝืนกฎหมาย PDPA อาจได้รับโทษปรับไม่เกิน 2% ของรายได้รวมในปีก่อน แต่ไม่เกิน 100 ล้านบาท
PDPA เป็นกฎหมายที่มีความสำคัญในการคุ้มครองสิทธิของบุคคลธรรมดาเกี่ยวกับข้อมูลส่วนบุคคล เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลควรศึกษากฎหมายนี้ เพื่อให้เข้าใจสิทธิของตนเอง และสามารถเรียกร้องสิทธิของตนได้หากถูกละเมิด
